แหล่งพลังงานที่สำคัญในน้ำนมคือน้ำตาลแลคโตสและโปรตีน ซึ่งทารกจะนำไปใช้ในการเจริญเติบโตและช่วยให้มีพัฒนาการทางด้านต่างๆเต็มที่ โปรตีนในนมจะแบ่งได้ 2 ชนิดใหญ่ๆ คือ เวย์โปรตีน (Whey)และเคซีน (Casein)ซึ่งเวย์โปรตีนจะถูกย่อยได้ง่ายกว่าเคซีน เพราะเคซีนเวลาเจอกรดในกระเพาะอาหาร จะเกิดการตกตะกอนเป็นก้อนๆ จะทำให้ย่อยยาก ซึ่งเค้าได้มีการวิจัยมาแล้วว่า นมแม่จะมีสัดส่วนของเวย์โปรตีนมากกว่า ดังนั้นทารกที่กินนมแม่ก็จะย่อยนมได้ง่าย ท้องไม่อืด ขี้ไม่แข็งและไม่ค่อยเหม็นด้วย ต่างกับนมวัวที่มีเคซีนมากกว่าเวย์โปรตีน ทำให้ย่อยยาก ไม่เหมาะกับเด็กทารกที่ระบบทางเดินอาหารยังพัฒนาไม่เต็มที่ การย่อยอาหารก็ยังไม่ดีเท่าผู้ใหญ่ หนำซ้ำถึงแม้โปรตีนในนมวัวจะมีมากกว่านมแม่แต่ก็อาจทำให้ทารกเกิดการแพ้ได้
นมแม่ที่ถือได้ว่าวิเศษสุดๆ อุดมไปด้วยสารอาหารมากสุด และยังมีภูมิคุ้มกันมากที่สุด เป็นนมที่หลั่งออกมาประมาณ 3-4 วันแรกหลังคลอด ที่เค้าเรียกว่าโคลอสตรั้ม (Colostrum)ถือว่าพลาดไม่ได้ ควรให้ทารกที่เพิ่งเกิดได้กิน ความวิเศษของนมแม่อยู่ตรงนี้ล่ะครับ คือจะมีเซลล์ภูมิคุ้มกัน แอนติบอดี และอื่นๆอีกมากมายที่มีบทบาทสำคัญในระบบภูมิคุ้มกัน ที่จะออกมาในนมแม่ในช่วงแรกๆหลังคลอด ซึ่งได้มีการศึกษาวิจัยมาแล้วพบว่าเด็กที่กินนมแม่จะมีอัตราการติดเชื้อโรค และตายน้อยกว่าเด็กที่เลี้ยงด้วยนมผง นอกจากนี้เด็กที่กินนมแม่ยังเป็นโรคภูมิแพ้และหอบหืดน้อยกว่าด้วย
ปกติคนตั้งท้องจะมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นหลายกิโล ส่วนหนึ่งจะเป็นน้ำหนักตัวของเด็ก อีกส่วนก็จะเป็นไขมันที่เก็บสะสมเอาไว้ ถ้าหากว่าเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ก็จะมีการนำไขมันส่วนเกินเหล่านี้มาใช้เป็นพลังงาน นำมาใช้สร้างน้ำนม ซึ่งก็จะช่วยลดน้ำหนักไปด้วยในตัว ไม่ต้องเสียเวลาไปออกกำลังกายเพิ่มมากนัก จะเห็นได้ว่าธรรมชาติได้เตรียมพร้อมเอาไว้ให้แล้ว แต่น่าเสียดายที่บางคนก็ไม่เอามาใช้ให้เป็นประโยชน์ สังเกตได้ว่าแม่สมัยนี้มักจะบ่นกันว่าคลอดลูกแล้วอ้วนขึ้น ต้องไปออกกำลังกายเพิ่มเติมเพื่อรีดไขมันออกอีก
เวลาที่ลูกดูดนมแม่ จะกระตุ้นให้มีการหลั่งฮอร์โมนโปรแลคติน (Prolactin)และออกซิโตซิน (Oxytocin) ซึ่งฮอร์โมนตัวแรกจะช่วยกระตุ้นให้มีการสร้างน้ำนมมากขึ้น ฉะนั้นยิ่งลูกกินนมแม่มาก แม่ก็จะยิ่งสร้างน้ำนมออกมามากขึ้น ส่วนฮอร์โมนตัวหลังจะช่วยให้มดลูกบีบตัว ทำให้มดลูกเข้าอู่ได้เร็วขึ้น
ประโยชน์ที่สำคัญที่สุดอย่างหนึ่งของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ คือแม่ได้มีโอกาสอุ้มลูก ได้สัมผัสโอบกอด และสบสายตากับลูกทำให้เชื่อมสายสัมพันธ์ระหว่างแม่ลูกให้แน่นแฟ้นมากขึ้น ซึ่งหลายๆคนบอกว่าช่วงที่ให้นมลูกนับเป็นช่วงเวลาที่ดีที่สุด เป็นประสบการณ์ที่มีคุณค่ามาก ส่วนลูกเองก็จะรู้สึกได้ถึงความรักความอบอุ่นจากแม่ ซึ่งจะทำให้ลูกมีพัฒนาการทั้งทางร่างกาย สมองและจิตใจที่ดี มีความผูกพันกับแม่ ซึ่งจะช่วยเพิ่มสายใยรักภายในครอบครัวให้มีมากยิ่งขึ้น
อย่างไรก็ตามนมวัวก็อาจจะเอามาทดแทนนมแม่ได้ เพราะแม่อาจจะไม่สามารถให้นมไปได้ตลอด ซึ่งเค้าก็แนะนำว่าควรจะเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ให้ได้นานที่สุดเท่าที่จะนานได้ ซัก 4-6 เดือน หลังจากนั้นค่อยลดการให้นมแม่ลง แล้วเปลี่ยนไปให้นมวัวแทน (ซึ่งก็มีหลายสูตร ทั้งที่พยายามดัดแปลงส่วนผสมให้เหมือนนมแม่มากที่สุด หรือดัดแปลงส่วนผสมแค่บางอย่าง และแน่นอนว่าแบบแรกจะราคาแพงกว่ามาก) หรือให้อาหารเสริมเพิ่มขึ้น เพราะทารกเริ่มจะเคี้ยวได้แล้ว ซึ่งการเลี้ยงลูกด้วยนมวัวก็ยังมีข้อควรระวังอีกหลายอย่าง เพราะอาจจะติดเชื้อได้ง่ายจากขวดนมและน้ำที่ใช้ผสมที่ไม่สะอาด จึงต้องควบคุมเรื่องความสะอาดให้ดี นอกจากนี้บางรายอาจจะอยากรัดเข็มขัดประหยัดนมวัวด้วยการเจือจางนม ซึ่งนั่นก็ถือว่าอันตรายกับทารกมาก เพราะอาจจะทำให้ทารกขาดสารอาหารได้ จะยิ่งเสียค่าใช้จ่ายในการรักษามากขึ้น ดังนั้นถ้าหากอยากประหยัดเงินค่านมผง การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ก็เป็นทางเลือกที่ดีอีกทางหนึ่ง
คุณประโยชน์ของน้ำนมแม่ยังมีอีกมากมายซึ่งพรรณนาได้ไม่สิ้นสุด มากมายเทียบได้กับพระคุณของแม่ที่เลี้ยงเราจนเติบโตจนถึงทุกวันนี้ น้ำนมแม่นับได้ว่าเป็นสัญลักษณ์ของความรัก ความห่วงใยของแม่ที่มีต่อลูกๆ ไม่ว่าจะเป็นสารอาหารที่เหมาะสมกับลูก ภูมิคุ้มกันที่ช่วยปกป้องลูกจากโรคภัยต่างๆ และยังเป็นสื่อในการเชื่อมโยงสายสัมพันธ์ระหว่างแม่และลูกอีกด้วย เพราะฉะนั้นสมัยเด็กๆ ถ้าใครมีบุญได้ดื่มได้กินนมแม่ก็จงภูมิใจไว้เถอะ ส่วนผมถ้าตอนเด็กๆรู้ว่านมแม่มีคุณค่ามากมายถึงขนาดนี้ก็คงจะกินนมแม่แบบไม่เกี่ยงหรอก เห็นแม่บอกว่าไม่ค่อยยอมกินนมแม่ กินแล้วก็อาเจียน เลยอดกิน ได้ไปดูดนมวัวแทน 55+
สำหรับท่านใดที่สนใจการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ก็อาจจะไปหาข้อมูลเพิ่มเติมได้จากหลายๆแหล่ง เพราะเดี๋ยวนี้เค้าก็รณรงค์ให้เลี้ยงลูกด้วยนมแม่กันมากขึ้น เนื่องจากมีข้อดีหลายๆอย่างตามที่ได้เล่าไปแล้ว แล้วยังช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในครอบครัวด้วย ยิ่งยุคสมัยที่เศรษฐกิจฝืดเคืองอย่างนี้ เราน่าจะกลับสู่วิถีแบบธรรมชาติ เลี้ยงลูกด้วยนมแม่แทนการซื้อนมผง โดยสามารถศึกษาเพิ่มเติมจากหนังสือที่มีขายตามร้านหนังสือทั่วไป หรือจะค้นหาในเว็บไซต์ เช่น ค้นหาด้วยกูเกิ้ลก็ได้
เท่าที่ผมค้นหาดูก็เจอเว็บที่น่าสนใจ 2 แห่งคือ
- http://www.thaibreastfeeding.org/
- http://www.breastfeedingthai.com/
ซึ่งก็จะมีข้อมูลเกี่ยวกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ให้ศึกษามากมาย มีคำแนะนำที่น่าจะช่วยแก้ปัญหาการเลี้ยงลูกด้วยนมของหลายๆคนได้ เช่น กรณีที่แม่ที่ต้องไปทำงานแต่ก็ยังอยากเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ จะทำยังไง เป็นต้น ถ้าสนใจอยากอ่านรายละเอียด ก็เข้าไปดูได้ครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น