โลกยุคอาหารเคมี

สมัยนี้จะกินอะไรก็หวาดระแวงไปหมดทุกอย่าง สัปดาห์ก่อนมีข่าวว่านมผงจีนปนเปื้อนสารเมลามีน ทำให้เด็กไตวายตายไปหลายคน สัปดาห์นี้ยิ่งน่ากลัวมากขึ้นเมื่อตรวจพบเมลามีนในผลิตภัณฑ์ที่ทำจากนม อย่างบรรดาขนมทั้งหลายที่เมดอินไชน่าหรืออะไรๆที่ผสมนมจากจีนก็พลอยได้รับผลกระทบไปด้วย ผมเองก็เสียวๆอยู่เหมือนกัน นึกขึ้นได้ว่าซื้อขนมจากท๊อปเมื่อเดือนที่แล้ว มันซื้อหนึ่งแถมหนึ่งน่ะ เป็นบิสกิตมีไส้ กินหมดเกลี้ยงไปแล้วถุงนึง เมื่อวานนึกขึ้นได้ไปดูอีกถุงที่เหลือ ก็เป็นไปตามคาดว่าเมดอินไชน่า แล้วมีนมผงผสมอยู่ด้วย ไตจะวายมั้ยเนี่ย เหอๆ

ปรากฎการณ์นมน้องหมวยเป็นพิษเนี่ย จะว่าไปก็เกิดจากความโลภของคนแท้ๆ ที่จริงแล้วไม่น่าจะมีเมลามีนมาปนเปื้อนในนมเลย ถ้าเป็นพวกเชื้อโรคหรือเชื้อวัวบ้าก็ว่าไปอย่าง คือเค้าใช้เมลามีนในอุตสาหกรรมพลาสติก ทำภาชนะจานชามอะไรพวกนั้น แต่ไม่ต้องตื่นตกใจว่าใช้จานชามแล้วจะได้กินเมลามีนไปด้วย คือโมเลกุลมันจะเกาะกันเป็นภาชนะอย่างนั้นแหละไม่ค่อยปนเปื้อนเข้ามาในอาหาร นอกจากว่าอาหารนั้นร้อนจัดมากๆ อุณหภูมิเกิน 100 องศาเซลเซียสหรือเอาเข้าไมโครเวฟ อย่างนี้ก็อันตรายมีโอกาสเป็นมะเร็งได้สูง ซึ่งที่เขาใส่เมลามีนในนมก็เพราะโครงสร้างของเมลามีนมีไนโตรเจนเยอะ แล้วเวลาที่จะตรวจวิเคราะห์คุณภาพอาหารว่ามีสารอาหารแต่ละชนิดมากน้อยแค่ไหน สำหรับโปรตีนจะดูจากปริมาณไนโตรเจนเนี่ยแหละ (ไม่ได้วัดปริมาณโปรตีนหรือกรดอะมิโนโดยตรง) พ่อค้าหัวใสที่น่าไสหัวพวกนี้เลยฉวยโอกาสทำนมไร้คุณภาพ โดยเอาน้ำนมดิบแท้ๆมาเจือจางด้วยน้ำและเติมเมลามีนลงไป จะได้เพิ่มปริมาณน้ำนมแต่ลดต้นทุนลงไง พอส่งตรวจคุณภาพน้ำนม ก็เลยกลายเป็นว่าน้ำนมบริษัทนี้มีโปรตีนสูงได้มาตรฐานไป สามารถขายให้กับโรงงานผลิตนมผงได้ ที่น่าตกใจคือไม่ใช่มีแค่บริษัทเดียว หรือไม่กี่บริษัทที่ตรวจพบเมลามีนในนม แต่มีเยอะมาก แล้วผลกระทบไม่ใช่มีแค่นมผงเด็กเนี่ยสิ แต่อุตสาหกรรมอื่นๆที่ไม่รู้อิโหน่อิเหน่มาซื้อนมไปผลิตสินค้าเลยเจอดีไปด้วย ตอนนี้ถ้าอยากรู้ว่าสินค้าในบ้านเราตัวไหนที่มีเมลามีนปนเปื้อนก็คอยติดตามดูข่าวอย.แล้วกันนะครับ (เว็บไซต์อย. http://www.fda.moph.go.th/) เค้ากำลังจะทยอยประกาศออกมาเรื่อยๆ ซึ่งเท่าที่ประกาศมาตอนนี้ยังตรวจไม่เจอเมลามีน โชคดีไป

ผมว่าพวกผู้ผลิตนมที่เห็นแก่ได้นี้ควรจะโดนลงโทษให้สาสม ฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายให้ล้มละลายไปเลยก็ดี โทษฐานทำธุรกิจโดยไม่ห่วงใยผู้บริโภค และไม่สำนึกเลยว่าวันใดวันหนึ่งคงได้มีโอกาสกินอาหารผสมเมลามีนฝีมือตัวเอง เป็นวัฏจักรหมุนเวียน กงเกวียนกำเกวียน จริงๆแล้วพฤติกรรมอย่างนี้สามารถพบเห็นได้ทั่วไปทุกประเทศ ทุกชนชาติ แต่อาจจะไม่ร้ายแรงหรือมีคนได้รับผลกระทบมากเท่า อย่างการปลอมปนอาหาร, ใส่สารเคมีลงในอาหารโดยที่กฏหมายไม่อนุญาต หรือใส่ปริมาณมากเกินกว่าที่กฏหมายอนุญาตให้ใส่ เพื่อให้สินค้าตัวเองมีรูปลักษณ์ดูดีน่ากิน ดึงดูดลูกค้า เพิ่มปริมาณ(แบบไร้คุณภาพ) หรือเพื่อให้เก็บไว้ได้นานๆ ดูสดอยู่ตลอดเวลา ไม่เน่าเสีย อย่างของไทยเราที่เห็นใกล้ๆตัว ก็ขนมจีนน้ำยาผสมทิชชู่ (อันนี้ไม่น่าจะเป็นพิษ แต่อาจมีประโยชน์ช่วยเพิ่มเส้นใยอาหารได้ 55+) ลูกชิ้นเด้งผสมบอแรกซ์ (ให้ลูกชิ้นเด้งดึ๋ง กรอบอร่อยน่ากิน) เส้นก๋วยเตี๋ยวที่มีสารกันบูดมากเกินไป (จริงๆมีอาหารอีกหลายๆอย่างที่แม่ค้าอาจจะใส่สารกันบูดมากเกินอัตราที่กำหนด เพื่อให้วางขายได้หลายๆวัน แต่ยังตรวจไม่เจอ) อาหารผสมสีย้อมผ้าทำให้สีสันฉูดฉาดดึงดูดใจแต่มีโลหะหนัก หรือแหนม ไส้กรอกที่ใส่ดินประสิวมากเกินไป ถ้าติดตามข่าวดีๆจะเห็นได้เยอะ ว่างๆก็ลองไปอ่านข่าวของอย.ดูได้

ยิ่งคนเราพัฒนาเทคโนโลยีได้ก้าวไกล มีการคิดค้นสารเคมีใหม่ๆมาใช้ในชีวิตประจำวันมากขึ้น คนกลับยิ่งได้รับผลกระทบจากสารเคมีกันมากขึ้น เพราะคุณธรรมของคนไม่ค่อยจะพัฒนาตาม แต่กลับเสื่อมทรามมากขึ้นทุกที เทคโนโลยีเลยกลายเป็นเครื่องมือแสวงหาผลประโยชน์ เอามาใช้ผิดประเภทผิดวัตถุประสงค์ ประกอบกับการขาดความรู้เรื่องสุขภาพอนามัย ทำไปโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ก็มี สารเคมีก็ยิ่งสร้างความหายนะให้กับมนุษยชาติได้รุนแรงมากขึ้น และถึงแม้ว่าจะเอาสารเคมีมาใช้ถูกต้อง ใช้ในปริมาณที่กฏหมายอนุญาต และมีองค์กรต่างๆมากมายรับรองว่าใช้ได้ ก็ไม่ได้หมายความว่ามันจะปลอดภัยเสมอไป อย่าเพิ่งไว้วางใจ คือก่อนจะอนุญาตให้เอาสารเคมีตัวไหนมาใช้ใส่ในอาหารได้ จะต้องมีการศึกษามาก่อนแล้ว ว่าควรใส่แค่ไหนจึงปลอดภัยไม่เกิดพิษ แต่ผลการศึกษาเท่าที่มีนี้อาจไม่เพียงพอที่จะรับประกันได้ว่าปลอดภัย 100% เพราะทดลองในสัตว์ทดลองและระยะเวลาอาจไม่นานพอที่จะเห็นพิษ ซึ่งสารที่ใช้เติมแต่งอาหารนี้ก็จะมีการศึกษาออกมาเรื่อยๆ สารบางอย่างเคยอนุญาตให้ใช้ได้ แต่ต่อมาพบว่ามีพิษเกินกว่าจะยอมรับได้ก็ถูกห้ามไม่ให้ใช้ในอาหาร เช่นสารให้ความหวานและสีแต่งอาหารบางตัว

เป็นที่รู้กันดีว่าอาหารสำเร็จรูปและอาหารแปรรูปทั้งหลายมักจะใส่สารเติมแต่ง เพื่อให้อาหารน่ากิน มีคุณสมบัติที่ดีขึ้น หรือคงสภาพไว้ได้นาน แต่บางอย่างถ้ากินสะสมเข้าไปมากๆก็อาจเกิดโรคขึ้นได้ ที่เห็นได้ชัดเจนคือมะเร็งที่คนเป็นกันมากขึ้น ดังนั้นจึงแนะนำว่าไม่ควรกินอาหารชนิดเดียวหรือประเภทเดียวซ้ำๆเพราะจะได้สารเคมีชนิดเดิมๆสะสม (เช่น เช้ากินไส้กรอก เที่ยงกินแหนม เย็นกินแฮม ก็จะได้ดินประสิวไปเต็มๆทั้งวัน หรือกินมาม่าทุกวันก็อันตรายนะครับ) ควรกินอาหารให้หลากหลายเข้าไว้ซึ่งนอกจากจะได้สารอาหารครบถ้วนแล้ว ยังจะได้สารเคมีครบทุกประเภทด้วย 55+ อันนี้จริงๆครับ คือถ้ากินแต่อาหารเดิมๆ ยี่ห้อเดิมๆ บ่อยๆ ก็จะได้รับแต่สารเคมีที่ปรุงแต่งในอาหารชนิดนั้น (เช่นสารกันบูด ดินประสิว สารให้ความหวาน สารฟอกขาว สารแต่งสีแต่งกลิ่น แล้วแต่ชนิดของอาหาร) สะสมมากขึ้นเรื่อยๆ ร่างกายเราจะกำจัดออกไปไม่ทัน แต่ถ้ากินอาหารหลากหลายชนิด เราก็จะได้สารเคมีหลายๆชนิด อย่างละนิดอย่างละหน่อย ซึ่งกลไกของร่างกายที่ใช้กำจัดสารแต่ละตัวก็อาจจะแตกต่างกัน จึงมีโอกาสกำจัดได้หมด ไม่ให้สะสมคั่งค้างในร่างกาย สังเกตได้ว่าคนที่ได้รับผลกระทบจากเมลามีนโดยตรงมีแต่เด็ก ซึ่งอาจจะเป็นเพราะเด็กมีความต้านทานต่ำกว่าผู้ใหญ่ และน่าจะเกี่ยวกับการที่เด็กกินแต่นมด้วย กินนมทุกวันจนเมลามีนไปตกตะกอนที่ไต จนไตวาย แต่ผู้ใหญ่ไม่ได้กินนมหรืออาหารผสมนมปนเปื้อนเมลามีนเป็นอาหารหลัก จึงยังไม่เห็นผลกระทบชัดเจน แต่ถ้าในระยะยาวก็ไม่แน่

นอกจากอาหารสำเร็จรูปที่มีสารเคมีปรุงแต่งแล้ว อาหารสดก็หนีไม่พ้นสารเคมี อย่างน้อยๆก็มียาฆ่าแมลงค้างอยู่ในผักผลไม้บ้างล่ะ และคงเคยได้ยินว่ามีอาหารทะเลชุบฟอร์มาลิน แอ้ปเปิ้ลเคลือบผิวให้มันเงางาม ข้าวที่ปนเปื้อนโลหะหนัก (เพราะมีการทำเหมืองแร่ใกล้ๆนา) ดังนั้นในยุคที่อาหารอุดมไปด้วยสารเคมีนี้ จะกินอะไรก็ต้องเลือกให้ดีๆ คัดสรรอาหารที่น่าจะปลอดภัยต่อเรามากที่สุด มีตราอย.รับประกัน (อย่างน้อยก็วางใจได้ระดับนึง ว่าอาหารนั้นไม่น่าจะใส่สารเติมแต่งเกินมาตรฐานที่กำหนด หรือมีสารปนเปื้อน เช่นโลหะหนักที่เป็นอันตรายต่อร่างกาย) เลือกร้านหรือยี่ห้อที่ไว้ใจได้ก็ยิ่งดี รัฐบาลก็ต้องดูแลให้เข้มงวด อย่าให้ผู้ผลิตอาหารเอาเปรียบได้

แต่ยิ่งรู้มากก็ยิ่งทุกข์มาก เห็นไส้กรอกแดงๆอวบๆน่ากิน นึกขึ้นได้ว่ามีดินประสิวนี่หว่า กินมากจะได้ไนโตรซามีนเป็นมะเร็งตายก่อนวัยอันควร ระวังตัวจนไม่กล้ากินอะไรเลย ก็ระวังจะตายเพราะขาดสารอาหารแทนนะครับ เหอๆ วิธีการก็อย่างที่บอกไปคือกินอาหารให้หลากหลายดีกว่ากินอย่างเดิมซ้ำๆ และถ้าเป็นไปได้ เราน่าจะกลับสู่วิถีชีวิตแบบเดิมๆ เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ (นอกจากมีคุณค่าสูงแล้วยังปลอดภัยและประหยัดด้วย) ปลูกผักสวนครัวรั้วกินได้ ปลูกไม้ผล ทำบ่อปลา เลี้ยงหมูเลี้ยงไก่ไว้กินเองบ้างก็น่าจะดีไม่น้อยนะครับ ทำเท่าที่จะทำได้ อีกอย่างคือควรสนับสนุนการทำเกษตรอินทรีย์ และเกษตรแบบผสมผสานกันให้มากขึ้น ลดการใช้ปุ๋ยเคมีและยาฆ่าแมลงลงบ้าง ก็น่าจะช่วยให้เราใช้ชีวิตอยู่ในยุคอาหารเคมีได้อย่างมีความสุขขึ้น เสี่ยงภัยเจ็บป่วยเนื่องจากพิษสารเคมีที่แฝงมากับอาหารลดลง และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น